Menno in Witmarsum!

Simons, spreken, sober, schuilen, schaarste, stromen, sinneblom, sied (zaad), stilte, samenhang…

Wat verbindt deze woorden, wat is de samenhang… de vraag: wat is van waarde…?

Laatst was ik bij de opening van de tentoonstelling ‘Menno’ in de Koepelkerk van Witmarsum, die nog een uitbreiding heeft in de Victoriuskerk van Pingjum.

De tentoonstelling is opgezet door stichting ‘Gouden land’ als verdere uitwerking van de tentoonstelling ‘Menno Groen’ in 2018 in Witmarsum. Toen ging het vooral over het geloofsgoed en zaaigoed (het robuuste Turkey Red Wheat) dat de volgelingen van Menno Simons, op hun vlucht mee smokkelden in hoofd en hart en kledingzomen, waardoor ze wisten  te overleven in vele wisselende omstandigheden.

De huidige tentoonstelling Menno is daar een verdere uitwerking van, vanuit de vraag: Wat is van waarde?  Wat neem je mee als je moet vluchten, wat is het belangrijkste voor je? Wat namen de Doopsgezinden mee? De tentoonstelling geeft

in hangende mobiele ‘lichtpunten’ onder andere een aantal voorbeelden van wat onze voorouders en geloofsgenoten door de eeuwen heen zó belangrijk vonden dat zij het meenamen op hun vlucht het oosten in, Polen en Oekraïne en Rusland in en het westen, de Amerika’s in.  Naast Turkey Red Wheat waren dat o.a. ook zonnebloempitten: het gele goud van Oekraïne.  Dat is mooi te lezen in het begeleidende boekje ‘Menno’ (€ 25,=). Tijdens de opening werden ook een paar voorbeelden uit de Martelaers Spiegel gegeven van 2 Doopsgezinde zusters van het eerste uur: Maeyken Wens en Mayken Boosers.

Maeyken Wens schreef op de achterkant van de afscheidsbrief, die haar man aan haar schreef, zelf nog een afscheidsbrief aan haar zoon Adriaen, voordat ze op de brandstapel het leven liet (1573) terwijl haar letterlijk de mond gesnoerd was door een tongschroef. Een hartverscheurend verhaar dat te lezen is in het begeleidende boekje en de Martelaers Spiegel.

Ook het aandoenlijke verhaal van het peertje staat in het boekje en de Martelaers Spiegel. Het is het peertje dat Mayken Boosers gaf aan haar 5 jarige zoontje Hans, in 1564 in de gevangenis vlak voor haar executie op de brandstapel. Dat peertje heeft hij niet opgegeten, maar bewaard en gekoesterd en doorgegeven aan zijn nageslacht, zo draagt het peertje nog steeds vrucht. Kleine, grootse daden van geweldloos verzet…

Het bloed der martelaren is het zaad der kerk… dat opbloeit in nieuwe situaties, in nieuwe moed en inspiratie van samen leven, samen delen, samen zorgen en zingen…

Nynke Laverman zong bij de opening van de tentoonstelling o.a. een ontroerend mooi liedje van je voorouder (Your ancestor) de homo economicus die aan een nazaat om vergeving vraagt voor de nalatenschap van deze wereld en te leren van het verleden…

Wat  geven we door?  Wat is echt van waarde?

Wat neem je mee, hoe dan ook, waarheen dan ook?

De tentoonstelling biedt ook ruimte om daar even bij stil te staan en stil te worden en de grotere samenhang en zinsverbanden te ontdekken, juist ook  samen met anderen,

tussen verleden, heden en toekomst, tussen jezelf en de ander/Ander, tussen schaarste, sober leven en overleven en duurzaamheid, tussen stromen water,  schaars zoet water, stortbuien, oceaanstromingen, storingen, stromen van vluchtelingen, tussen vreemdelingen en bijwoners, stromen van samenleven en solidariteit, van spreken en uitspreken, van gehoord en gezien en geliefd worden, van schuilen en stralen…

Fijn dat een tentoonstelling mensen zo kan raken. Ik denk dat ik er nog eens vaker binnenloop, dus van harte aanbevolen en uitgenodigd!

Een mooi zomers uitje wellicht en ik hoop dat de zaden van onze voorouders, opnieuw belicht, ook in ons nu mogen opbloeien en vrucht dragen.

Hele goede zomer

Zr. Wiske Beuker